سكته مغزی چیست؟

سكته مغزی یعنی بسته شدن یا پاره شدن یك شریان (سرخرگ) مغزی كه به دنبال آن اختلال در گردش خون آن ناحیه از مغز ایجاد شده و موجب بروز علائمی مثل فلج نیمه بدن، اختلال در تكلم و راه رفتن می شود.

علل بروز سكته مغزی

• ضخیم و سخت شدن دیواره رگ های خونی به دنبال پلاك های ساخته شده از چربی، كلسیم ، كلسترول و …
• فشار خون بالا
• دیابت
• چاقی
• استعمال دخانیات
• مصرف الكل
• عدم انجام فعالیت مناسب ، چاقی و اضافه وزن
• عدم رعایت رژیم غذایی مناسب حاوی سبزیجات، میوه ، ماهی
• مصرف بیش از حد چربی، نمك، كالری
• استفاده از قرص های ضد بارداری یاهورمون درمانی با قرص های حاوی استروژن

علائم سكته مغزی

• بروز ناگهانی ضعف و بی حسی در یك طرف بدن
• تغییرناگهانی دید در یك یا هردو چشم
• دشوارشدن بلع
• تاری دید به خصوص در یك چشم
• بروز ناگهانی سردرد های شدید بدون علت كه حتی ممكن است بعد از آن فرد بیهوش شود.
• بروز مشكلات شدید همراه با سرگیجه هنگام راه رفتن
• بروز مشكلات ناگهانی در صحبت كردن، درك صحبت و شناخت دیگران
• احساس بی حسی یا فلج ناگهانی در یك طرف صورت و دست یا پای یك طرف بدن
• بروز كاهش ناگهانی قدرت بلع، تعادل بدن(به سختی راه رفتن) و قوای حسی
• به هم خوردن تعادل بدن به طور ناگهانی كه احتمالاً با حالت تهوع، استفراغ ، تب، سكسكه و یا به سختی قورت دادن غذا ، همراه است.
• بیهوش شدن
• اشكال در بلع
• بی اختیاری ادرار و مدفوع

پیشگیری از سكته های مغزی

• تغذیه و چاقی (حذف نمك از سفره غذایی، كاهش مصرف روغن، كنترل وزن مناسب)
• افزایش فعالیت بدنی
• عدم مصرف الكل و دخانیات
• كنترل بیماری های دیابت ، فشارخون بالا و چربی خون

پیام های آموزشی در خصوص سكته مغزی

• با افزایش سن خطر ابتلا به سكته مغزی افزایش می یابد.
• فشارخون بالا احتمال وقوع سكته های مغزی را افزایش می دهد.
• چاقی و افزایش وزن بدن در وقوع سكته مغزی دخالت دارند.
• شیوه زندگی غیر فعال سبب افزایش خطر ابتلا به اضافه وزن، سطح كلسترول خون بالا، فشارخون بالا و دیابت(بیماری قند خون) می شود.

اقدامات اولیه در سكته مغزی

• اگر شما یا همراهتان، دچار هریك از علائم سكته مغزی شدید، سریعاً به یك مركز درمانی مراجعه كنید.
• علائم سكته مغزی را نادیده نگیرید، حتی اگر فقط یك علامت داشتید و یا علائم خفیف بودند و یا برطرف شدند.
• فرصت را از دست ندهید ، هریك دقیقه حیاتی است، لذا فوراً به پزشك مراجعه كنید.
• اگر یك یا چند علائم سكته مغزی ، برای بیش از چند دقیقه داشتید، با اورژانس 115 تماس بگیرید.
• زمان شروع علائم سكته مغزی را به پزشك دقیقاً اعلام نمایید.

عوارض سكته مغزی چیست؟

• فلج شدن یا ازكارافتادن عضلات
• مشكلات حسی
• تغییر رفتار و اهمیت به خود
• مشكل در صحبت كردن و یا فرودادن غذا و مایعات
• از دست دادن حافظه و یا مشكل در فكر كردن
• درد یا سایر احساسات غیر معمول در قسمت هایی از بدن كه تحت تاثیر سكته قرار گرفته اند.
• مانند سایر بیماری ها صدمات مغزی و درمان عوارض آنها بسته به اشخاص مختلف متفاوت است.

توصیه های آموزشی به بیمار بعد از سكته مغزی

• در برنامه توانبخشی / بازتوانی شركت نمایید.
• توسط پزشك معالج بطور منظم ویزیت شوید.
• داروهای خود را طبق دستور پزشك مصرف كنید.
• فعالیت بدنی خود را براساس دستور پزشك تنظیم كنید.
• اگر مبتلا به دیابت هستید، قند خون خود را بطور مرتب كنترل كنید.
• فشار خون خود را مرتب كنترل كنید.

ادامه توصیه های آموزشی به بیمار بعد از سكته مغزی

• از مصرف دخانیات (سیگار، قلیان، چپق)خودداری كنید.
• از افراد مصرف كننده مواد دخانیات دوری كنید.
• از مصرف مواد مخدر و الكل بپرهیزید.
• در صورت بالا بودن كلسترول خون، آنرا تحت درمان قرار دهید.
• غذاهایی كه حاوی مقادیر بالایی از چربی اشباع (روغن های جامد و.. )، چربی ترانس ( كره حیوانی، روغن های حیوانی و… )، كلسترول (امعا و احشاء ، دل ، جگر ، قلوه، سیرابی، شیردان و …) و نمك هستند، مصرف نكنید.

پیام های آموزشی در خصوص سكته مغزی به بزرگسالان

• در رژیم غذایی خود محصولات لبنی كم چرب یا بدون چربی، ماهی، نخود، لوبیا و مرغ بدون پوست را بگنجانید.
• مصرف نوشیدنی های قندی و شیرینی جات را محدود كنید.
• ابتلا به دیابت ، فرد را در معرض خطر جدی ابتلا به سكته مغزی قرار می دهد
• استعمال دخانیات سبب افزایش میزان خطر لخته شدن خون و در نتیجه بروز سكته مغزی می گردد.
• مصرف زیاد نمك ، فشار خون را در اكثر افراد بالا می برد.
• رژیم حاوی مقادیر اندك میوه و سبزیجات یا دارای مقادیر زیاد چربی ، سبب افزایش خطر ابتلا به فشارخون بالا می شود.
• در سكته مغزی ، زمان مراجعه به بیمارستان مهم ترین نقش را در اثربخشی درمان دارد.
• جهت پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی ، روزانه 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط داشته باشید.
• پیروی از یك رژیم غذایی حاوی مقادیر اندك چربی و نمك خطر ابتلا به فشارخون و سكته قلبی را كاهش می دهد.
• كاهش وزن ، ورزش ، محدود نمودن مصرف نمك و پیروی از برنامه سالم غذایی ، ابتلا به بیماری ها را كاهش می دهد. -با تغییر در شیوه زندگی خود، شانس بروز سكته های مغزی را كاهش دهید
• یكی از مهمترین اقداماتی كه می توان جهت كنترل فشارخون انجام داد، حفظ وزن در یك محدوده سالم می باشد.
• هنگامی كه شما سیگار را ترك می كنید، همسر و فرزندان و دوستان شما نیز همچون خودتان سالم تر خواهند بود.
• برای پیشگیری از بیماری های عروقی از انواع گوناگونی از میوه ها و سبزیجات استفاده كنید.

پیام های آموزشی در خصوص سكته مغزی به بزرگسالان

• با افزایش سن خطر ابتلا به سكته مغزی افزایش می یابد.
• فشارخون بالا احتمال وقوع سكته های مغزی را افزایش می دهد.
• چاقی و افزایش وزن بدن در وقوع سكته مغزی دخالت دارند
• شیوه زندگی غیر فعال سبب افزایش خطر ابتلا به اضافه وزن، سطح كلسترول خون بالا، فشارخون بالا و دیابت(بیماری قند خون) می شود.